Dat aluminium als het betere materiaal wordt beschouwd ligt puur aan de commercie. Toen aluminium, jaren geleden, door nieuwe legeringen beter en mooier vormbaar werd én dit materiaal commercieel aantrekkelijker werd tegenover speciaal gelegeerd staal, bepaalde dit de keuze van de fabrikanten. (we spreken dan wel over kwalitatief hoogwaardige stalen buizen en niet het pisbakken-staal waar de goedkope omafietsen en kinderfietsen van worden gemaakt ) Fabrikanten moesten echter de diameter van de aluminium buizen behoorlijk groten maken om de sterkte van de dunnere stalen buizen te benaderen. De mode deed de rest, de consument vond de dikkere, vette, buizen gewoon mooier en dat is tot nu toe ook grotendeels zo gebleven. Zo zou ook de corrosiebestendigheid van een aluminiumfiets veel beter zijn omdat aluminium zgn niet zou roesten. Geen bruine roest, dat klopt, maar heb je wel eens die blaren op de fiets gezien waar een wit poeder uit komt ? Dat is aluminiumroest die je frame plaatselijk heel erg verzwakt !
Maar, er blijft verschil in eigenschappen tussen de twee materialen, aluminium en staal. eigenschappen die je kunt koppelen aan uitstraling , gebruiksdoel of duurzaamheid.
Dat een slankere stalen buis mooier is dan een dikke aluminium buis, of andersom, is een persoonlijke voorkeur.Dat het stalen frame altijd zwaarder is dan het aluminium frame is echter ook een fabel. In de wereld waar performance en geld verdienen voorop staan( de race-wereld b.v.) is er geen plek voor staal, elk grammetje telt. Duurzaamheid en comfort zijn daar echter ook niet te vinden. We praten dus verder even niet over high-end racefietsen en mountainbikes.
Tijdens het fietsen vervormt een frame, de mate waarin hij dit doet wordt de stijfheid genoemd, aluminium heeft een grotere stijfheid dan staal. Echter, na een bepaald aantal vervormingen (dat constant doorgaat) kan een materiaal op een bepaald moment definitief vervormen of breken, dat is de vermoeiingsgrens of vermoeiingssterkte en daar is het staal weer veel beter in. Staal kan veel beter en vaker rekken, buigen en terugveren. Ook geeft staal een merkbare waarschuwing vóór het breekt en dat doet aluminium niet. Een plotselinge breuk in het aluminium-frame, -zadelpen of -stuur is altijd desastreus omdat je er niet op kunt reageren.
Wat voel je als je er op rijdt ? Kleine oneffenheden in het wegdek zorgen bij het stalen frame voor hoogfrequente trillingen. Deze trillingen kun je leren “lezen” en vertalen naar de mate van grip die je op dat moment hebt. Bij laagfrequente trillingen ( wat grotere gaten en bulten) voel je op een stalen frame veel minder dan op een aluminium frame, er zit meer “vering” in het staal. Op het aluminiumframe lijkt je kracht wat beter op het wegdek te belanden en dat klopt ook omdat dit frame minder tordeert in de bracket.
Draag je het milieu een groot hart toe en ga je liever voor duurzaam, kies dan staal. Heb je veel om mee te nemen en wil je comfortabel fietsen, kies dan ook staal. Dit beschrijft het profiel van een VAKANTIEFIETSER .
Aluminium :
+ (relatief) licht
+ mooi gevormde buizen mogelijk door hydro-forming
+ geen bruine roest ( wél oxidatie ! ) bij beschadigingen
+ hoge stijfheid
-lage treksterkte
-lage vemoeiingsgrens
-geen waarschuwing bij breuk
– milieutechnisch gezien een grote vervuiler
Staal :
+ slanke buizen, fijne lassen
+ hoge treksterkte
+ hoge vermoeiingsgrens
+ vergevingsgezind en comfortabel
+ veel minder vervuilend
+ combinatie met RVS-aanlasdelen mogelijk
– (relatief) iets zwaarder
– geen mooie vormen mogelijk ( “gewoon”ronde buis)
– minder stijf ( maar dat zou ook een + kunnen zijn)
– wel bruine roest bij beschadiging (je kunt het zien én herstellen)
Ons stalen ros komt van
Tout Terrain